De listige echtgenote
(1589-1653)
Maria van Reigersberch was de dochter van de burgemeester van Veere in Zeeland. Ze was de op een na jongste van een groot gezin en is waarschijnlijk in Frankrijk geboren of opgegroeid.
Haar bekendheid komt met name door haar beroemde echtgenoot, de Delftse rechtsgeleerde, schrijver en staatsman Hugo de Groot. De Groot werkte bij de Hoven van Justitie voor Holland en Zeeland als openbaar aanklager. Hij had een hoog salaris en maakte snel carrière, maar zat door zijn functie midden in de onrustige politiek.
Tijdens het Twaalfjarig Bestand, een wapenstilstand in de Tachtigjarige Oorlog, hadden groepen protestanten ruzie met elkaar. Dit ging om het concept van predestinatie: kunnen mensen beïnvloeden of God ze naar de hemel laat gaan, of staat dit al vast?
Dit godsdienstconflict bereikte ook de politiek. Stadhouder Maurits pleegde een staatsgreep en liet zijn tegenstander, landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt, onthoofden. Hugo de Groot was een medestander van de landsadvocaat. Hij ontkwam aan de doodstraf, maar werd levenslang gevangengezet in Slot Loevestein.
Zijn ontsnapping in de boekenkist is een van de bekendste verhalen uit de Nederlandse geschiedenis. Deze list was het idee van Maria. Zij voerde het plan uit met de hulp van haar dienstmeisje Elsje. Elsje begeleidde de kist met de Groot over de vluchtroute naar Gorinchem, waar koopmansvrouw Johanna hem verder hielp ontsnappen. Bij deze listige uitbraak was dus een heel team van vrouwen betrokken.
In de 19e en 20e eeuw werden Maria's brieven uitgegeven en met veel belangstelling bestudeerd. Hieruit blijkt dat ze een ondernemende vrouw was. Terwijl haar man in ballingschap in Frankrijk verbleef, reisde zij nog regelmatig naar Nederland om zaken voor hem af te handelen.
Afbeelding 1: Portret van Maria van Reigersberch
Afbeelding 2: Maria en Elsje voeren het ontsnappingsplan uit
